I

Si a vernos, Marica, nantronte viñeras

á festa do Seixo na beira do mar,

ti riras, Marica, cal nunca te riches

debaixo dos pinos do verde pinar.

Á sombra dos pinos, Marica, que cousas

chistosas pasaron!, que rir toleirón!

Relouca de arriba, relouca de abaixo,  

iñamos, viñamos i o bombo... pon! ..., pon!

As cóchegas  brandas, as loitas alegres,

os berros, os brincos, os contos sin fel,

todiños  peneques, alegres  todiños ...

I a nosa señora  detrás  do tonel.

                                             II

Coitada!, que festa brandida perdeche ...!

Cantaras, beberas, dormiras, i así

nun feixe miraras rolar xuntamente

mociños e vellos de aquí para alí.

Coa vista trubada, cos olios dormentes,

sorrindo, comendo, pifando e aínda máis,

que apertos, que ollados tan chuscas trocaban

as nenas de xenio cos mozos de Cais!

Debaixo dos ricos pareauguas de seda

que abertos formaban un tamaño rodel,

todiños chispados, que cousas dicían!

I a  nosa  señora  detrás  do tonel.

  III

Mais ela decote tan grave e soberba,

tan fina de oído, tan curta de mans,

xordiña quedara falando por sete,

con probes e ricos, con porcos e cans.

Meu amo, folgado de tanta largueza,

que n'era costume na dona tal ver,

tamén, miña  xoia!, saltando da  burra,

pin!, pan!, río arriba botouse a correr.

I a dona sorría con ollo entreaberto,

comendo castañas e viño con mel...

Que festa, Marica ...! Todiños peneques...

I a nosa señora  detrás  do tonel.

  I

Cand' este cantar, poeta,

na lira xemendo entonas,

non sei o que por min pasa

qu' as lagrimiñas m' afogan;

qu' ante de min cruzar vexo

a virgen-martir qu' invocas,

cos pés cravados d' espiñas

cas mans cubertas de rosas.

En vano a gaita tocando

unh' alborada de groria

sons polos aires espalla

que can nas tembrantes ondas.

En vano baila contenta

nas eiras a turba  louca,

qu' aqueles sons tal m'afrixen,

cousas tan tristes me contan,

qu' eu podo decirche

non canta que chora.[...]

 IV

Probe Galicia, non debes

chamarte nunca española,

qu' España de ti s' olvida

cando eres ai! tan hermosa.

Cal si na infamia naceras

torpe, de ti s' avergonza,

i a nai qu' un fillo despresa

nai sin corasón se noma.

Naide por que te  levantes

ch' alarga á man bondadosa,

Naide  os  teus  prantos  enxuga, 

i homilde choras e choras.

Galicia, ti non tés patria,

ti vives no mundo soia,

i a  prole fecunda  túa

s' espalla en errantes hordas,

mentras trist' e solitaria

tendida na verde alfombra

ó mar esperanzas pides,

de Dios a esperanza  imploras.

Por eso anqu' en son de festa

alegre a gaitiña  s' oia

eu podo decirche:

non canta que chora.